Een beleggingsfonds is een fonds waarin het geld van verschillende beleggers wordt samengebracht en belegd door experts. Van het geld dat beleggers inleggen, worden beleggingen zoals aandelen en obligaties aangekocht. Het rendement van deze beleggingen komt ten goede aan de beleggers in het fonds. Voor het beheer van de beleggingen ontvangt de fondsbeheerder een kleine vergoeding.
In dit artikel bespreken we onder andere hoe een beleggingsfonds werkt, waarin fondsen beleggen en welke soorten fondsen er zijn. Ook gaan we in op de voor- en nadelen van beleggen in beleggingsfondsen. Hopelijk kun je aan het einde van het artikel bepalen of fondsbeleggen in fondsen iets voor jou is. Geen tijd om te lezen? Kijk dan onze video.
Hoe werkt een beleggingsfonds?
Beleggingsfondsen worden beheerd door professionele beleggers zoals een bank, fondshuis, verzekeraar of vermogensbeheerder. Vaak beleggen er duizenden beleggers tegelijk in een beleggingsfonds. Hieronder bespreken we een aantal belangrijke begrippen die de werking van een beleggingsfonds uitleggen.
Collectieve belegging
Beleggen in een beleggingsfonds is een vorm van collectief beleggen. De fondsbeheerder belegt voor alle beleggers op dezelfde wijze. Elke belegger in het fonds heeft dus dezelfde blootstelling, ontvangt hetzelfde rendement en loopt hetzelfde risico.
Participaties
In een beleggingsfonds beleggen vaak duizenden beleggers tegelijk. Om de verschillende beleggers en hun inleg van elkaar te onderscheiden, wordt het fonds opgedeeld in verschillende stukjes. Dit noemen we participaties. Wanneer je besluit om een beleggingsfonds te kopen, ontvang je een aantal participaties van het fonds.
Koers van een beleggingsfonds
Alle participaties van een beleggingsfonds hebben dezelfde koers. Dit noemen we ook wel de NAV. De NAV wordt iedere dag gepubliceerd op de website van het fonds of soms in de krant. De NAV weerspiegelt de ontwikkeling van de onderliggende beleggingen in het fonds.
De NAV wordt berekend door de totale waarde van de beleggingen van het fonds te delen door het aantal participaties. Stel, de waarde van de beleggingen in het fonds is 150 miljoen euro. Het fonds heeft 1.750.000 participaties uitstaan. De NAV is op dat moment € 85,71 (€ 150.000.000 / 1.750.000).
Aan- en verkopen
Een beleggingsfonds is vaak dagelijks verhandelbaar op de beurs. Iedere dag kun je een beleggingfonds aankopen of kunnen bestaande beleggers zich uitkopen. De prijs die je betaalt bij een aan- of verkoop is gelijk aan de NAV, verminderd met een klein percentage in- of uitstapkosten.
Stel, u wilt € 1.000,- beleggen in het fictieve Wereld Aandelenfonds XYZ. De NAV (koers) van het fonds staat op € 122,50. Na aankoop ontvangt u 8,16 participaties (1.000 / 122,50 = 8,16).
Rendement van beleggingsfondsen
Het rendement uit de verschillende beleggingen wordt verdeeld over de deelnemers van het fonds. Als de onderliggende beleggingen in koers stijgen, stijgt ook de NAV van het fonds en dus de koers van de participaties. Het rendement van een beleggingsfonds wordt berekend middels de tijd gewogen rendement methode.
Soorten beleggingsfondsen
Er bestaan heel veel verschillende soorten beleggingsfondsen. Het belangrijkste onderscheid dat gemaakt kan worden, zijn actieve en passieve beleggingsfondsen. Daarnaast is er ook nog een verschil tussen open-end en closed-end fondsen.
Actieve beleggingsfondsen
De meeste fondsen beleggen actief. Dit houdt in dat een fonds probeert om een hoger rendement te behalen dan zijn benchmark. De benchmark is vaak een brede marktindex die uit vergelijkbare beleggingen bestaat.
Actieve beleggingsfondsen proberen een hoger rendement te halen dan de benchmark door bijvoorbeeld specifieke aandelen of obligaties te selecteren of door het timen van de markt. Voor het selecteren van de juiste beleggingen wordt vaak fundamentele analyse gebruikt om beleggingen te beoordelen. Voor het timen van de markt wordt vaak technische analyse toegepast.
Passieve beleggingsfondsen
Tegenover actief beleggen staat passief beleggen. Met deze strategie probeert het fonds zo goed mogelijk om een bepaalde benchmark te volgen. Het fonds probeert dus niet om deze te verslaan, maar om het zo goed mogelijk bij te blijven.
Passieve beleggingsfondsen worden vaak indexfondsen genoemd. Een passief beleggingsfonds kopieert namelijk de samenstelling van een bepaalde beursindex. Een ander soort product dat vergelijkbaar is met een indexfonds, is een ETF.
Open en gesloten fondsen
We onderscheiden ook nog open-end fondsen en closed-end fondsen.
Bij een open-end fonds staat het aantal participaties of aandelen niet vast. Wanneer er veel vraag is naar het fonds – er willen dus veel mensen deelnemen – kunnen extra participaties worden uitgegeven. Wanneer er veel aanbod is, kan het fonds het aantal participaties verminderen. Op deze manier blijft de koers van het fonds ongeveer gelijk aan zijn intrinsieke waarde.
Een closed-end fonds heeft gedurende zijn looptijd een vast aantal participaties uitstaan. Hierdoor is de koerswaarde van het fonds volledig afhankelijk van de vraag en het aanbod. Dit kan betekenen dat de koers van het fonds afwijkt van zijn intrinsieke waarde.
Waarin beleggen fondsen?
Er zijn duizenden verschillende soorten fondsen. Elk fonds belegt weer in andere beleggingsproducten. Hieronder bespreken we een aantal veel voorkomende producten waarin beleggingsfondsen beleggen.
Aandelen en obligaties
Veruit de meeste beleggingsfondsen beleggen in aandelen of obligaties. Dit zijn de twee meest voorkomende beleggingscategorieën. Daarnaast zijn er ook mixfondsen, die in zowel aandelen als obligaties beleggen. Dergelijke fondsen worden vaak ook profielfondsen genoemd, omdat de verhouding tussen aandelen en obligaties lijkt op de risicoprofielen die vermogensbeheerders bijvoorbeeld gebruiken.
In een defensief fonds zitten relatief meer obligaties, voor een laag risico. In een neutraal fonds is de verhouding ongeveer gelijk. In een offensief fonds zitten meer aandelen. Lees hier meer over de verschillen tussen obligaties en aandelen.
Specifieke selectie
De meeste fondsen beleggen alleen in large caps. Dit zijn aandelen van relatief grote bedrijven. Door de grootte van het bedrijf met large cap aandelen, worden deze aandelen als stabiel gewaardeerd. Er zijn ook fondsen die mid caps en small caps meenemen in hun verzameling.
Andere specifieke fondsen zijn bijvoorbeeld duurzame beleggingsfondsen of een groen fonds. Deze beleggen alleen in bedrijven die bijdragen aan behoud en verbetering van natuur en milieu. Vaak kijken fondsmanagers daarbij of het bedrijf aan ESG-voorwaarden voldoet.
Andere fondsen beleggen bijvoorbeeld alleen in waarde-aandelen of juist alleen in groeiaandelen.
Voordelen beleggingsfonds
Beleggen in beleggingsfondsen heeft een aantal voordelen. We sommen ze hieronder voor je op.
Spreiding
Het eerste voordeel van een beleggingsfonds is de automatische spreiding. Elke euro die je in een beleggingsfonds stopt, wordt direct verspreid over alle onderliggende beleggingen van het fonds. Hierdoor loop je dus ook minder risico.
Klein inlegbedrag
Een ander voordeel is dat je met een relatief klein geldbedrag, goed gespreid kunt beleggen. Wanneer je zelf goed gespreid wilt beleggen, heb je al snel een flink vermogen nodig om allerlei verschillende aandelen of obligaties aan te kopen. Dit is bij een beleggingsfonds niet nodig, omdat het geld van verschillende beleggers bij elkaar gebracht wordt. Elke belegger is dan voor een klein gedeelte participant in de onderliggende beleggingen.
Altijd een passend fonds
Door de grote variatie aan beleggingsfondsen, is er altijd een fonds te vinden dat bij je past. Ben je bereid om veel risico te lopen of hou je van veilig beleggen? Wil je je richten op aandelen of op obligaties? Voor iedereen is er wel een passend fonds op de markt.
Geen kennis, tijd of ervaring nodig
Daarnaast heb je door geld te laten beleggen in een beleggingsfonds geen omkijken naar je beleggingen. Je hoeft er zelf geen tijd in te steken.
Daarnaast gaat een fondsbeheerder vaak professioneel te werk. Hij weet precies hoe alle producten in het fonds ervoor staan. Wanneer sommige producten voor te weinig winst zorgen, worden deze eventueel verkocht en worden andere producten aangekocht.
Deze transacties worden door de vermogensbeheerder gedaan op basis van kennis, ervaring en actuele ontwikkelingen. Het fonds wordt dus professioneel beheert. Dit is vooral voor beginnende beleggers een voordeel. Je hoeft zelf geen ervaring met of verstand van beleggen te hebben.
Kosten beleggingsfonds
Een nadeel van beleggen in een fonds, zijn de kosten die de beheerder in rekening brengt. Deze kosten verschillen sterk per vermogensbeheerder.
Lopende kosten
Als eerste vraagt de vermogensbeheerder een vergoeding voor het beheren van het fonds. Dit bedrag is vaak een percentage van je belegde vermogen. Het is het inkomen van de vermogensbeheerder.
Daarnaast zijn er operationele kosten verbonden aan beleggen in een fonds. Deze bestaan bijvoorbeeld uit administratiekosten of juridische kosten.
Verder worden er soms nog overige kosten in rekening gebracht. Deze kunnen bijvoorbeeld bestaan uit kosten voor het uitlenen van effecten.
De hierboven genoemde kosten worden ook wel de lopende kosten factor genoemd. De lopende kosten van een beleggingsfonds bestaan dus uit de beheervergoeding, operationele kosten en overige kosten. Deze kosten worden ingehouden op de koers van het fonds en niet apart in rekening gebracht.
Transactie kosten
Naast de lopende kosten factor zijn er bij sommige fondsen nog transactiekosten. Deze transactiekosten ontstaan door het aankopen en verkopen van beleggingsproducten. Hier moet het fonds geld voor betalen en deze berekent het vaak door aan de deelnemers. Bij actieve fondsen zijn deze kosten dus hoger dan bij passieve fondsen.
Ook brengen sommige fondsen in- en uitstapkosten in rekening.
De hoogte van de kosten van een beleggingsfonds kan veel invloed hebben op je rendement. Een beleggingsfonds selecteren op basis van lage kosten is dus handig.
Is beleggen in een beleggingsfonds iets voor jou?
Beleggen in een fonds is dus aantrekkelijk voor beginnende beleggers. Maar ook als je weinig omkijken wilt hebben naar je beleggingen. Ook particuliere beleggers die hun vermogen op een makkelijke manier willen spreiden hebben baat bij beleggingsfondsen.
Onthoud dat beleggen, ook in een beleggingsfonds, altijd risico’s met zich mee brengt. Rendementen uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst. In een beleggingsfonds zijn de risico’s wel lager door de grote spreiding van beleggingsproducten maar ook beleggingsfondsen kunnen negatieve rendementen halen.
