Pensioenfondsen beleggen de pensioenpremies die werkgevers en werknemers betalen. Over het beleggen door pensioenfondsen heerst veel onduidelijkheid en onzekerheid. Waarom wordt er risico genomen met mijn geld? En waarin beleggen pensioenfondsen dan? Hier leggen we uit waarom en waarin pensioenfondsen beleggen. Geen tijd om te lezen? Kijk dan onze video.
Waarom beleggen pensioenfondsen?
Pensioenfondsen beleggen de premies die ze ontvangen. Dit doen ze, omdat het rendement op beleggen op de lange termijn hoger ligt dan op sparen. Uit berekeningen van de Pensioenfederatie blijkt dat wanneer pensioenfondsen alle premies zouden hebben gespaard, de pensioenen ongeveer de helft lager zouden zijn.
Het rendement uit beleggingen bepaalt dus voor een groot deel de hoogte van pensioenen. Om een redelijk pensioen te garanderen, moeten pensioenfondsen dus wel beleggen. Omdat pensioenfondsen beleggen met andermans geld worden ze streng gecontroleerd.
Voorbeelden grote pensioenfondsen
Pensioenfondsen zijn meestal georganiseerd per sector of per bedrijf. De twee grootste pensioenfondsen van Nederland zijn het ABP fonds, voor ambtenaren en onderwijs en het PFZW fonds, voor werknemers uit de sector voor zorg en welzijn. Verder zijn er nog heel veel andere pensioenfondsen, zoals het Pensioenfonds Wonen, Shell Pensioenfonds en Pensioenfonds Metaal en Techniek.
Waarin beleggen pensioenfondsen?
Over het algemeen beleggen pensioenfondsen zo gespreid mogelijk, om het risico te verkleinen. Pensioenfondsen moeten natuurlijk een bepaald pensioenniveau kunnen garanderen. Daarom is het van belang dat ze rendement behalen met een zo laag mogelijk risico. Pensioenfondsen beleggen dan ook internationaal en in verschillende beleggingsproducten.
Het grootste deel van de premies wordt belegd in vastrentende waarden. Vastrentende waarden zijn beleggingsproducten met een vaste looptijd en een vaste rente die uitgekeerd wordt. Hieronder vallen bijvoorbeeld obligaties en hypotheken. Deze producten hebben een relatief laag risico. Op deze manier verzekeren pensioenfondsen zich van een vast inkomstenniveau, zonder veel risico te lopen. Staatsobligaties zijn vooral populair bij pensioenfondsen.
Daarnaast beleggen pensioenfondsen ook in risicovollere beleggingsproducten, zoals aandelen. Dit is nodig, omdat de pensioenen anders niet meer rendabel zijn. Er moet dus enig risico gelopen worden. Hier tegenover staat natuurlijk een hoger rendement, wat noodzakelijk is voor het benodigde rendement van de pensioenen.
Verantwoord beleggen
Steeds meer wordt er in Nederland rekening gehouden met duurzaam en verantwoord beleggen. Pensioenfondsen worden steeds meer gestimuleerd om ESG-criteria te overwegen. ESG staat voor Environmental, Social en Governance. Dit betekent dat pensioenfondsen bij het beleggen rekening moeten houden met milieu-, maatschappelijke- en bestuurszaken. Pensioenfondsen proberen zich aan deze criteria te houden bij de keuze waarin te beleggen. Zo steunen de fondsen maatschappelijk verantwoorde bedrijven en organisaties. Daarnaast worden bedrijven, organisaties en landen die bijvoorbeeld mensenrechten schenden of die milieuvervuilend te werk gaan, gemeden.
Een onderdeel van de ESG-beleggen is ook dat pensioenfondsen hierover transparant zijn richting hun deelnemers. De fondsen dienen expliciet aan te geven hoe zij ervoor zorgen dat ze ESG-beleggen en welke bewuste keuzes zij hierbij maken.
Regelgeving
Er is in Nederland een groot aantal regels een wetten waaraan een pensioenfonds zich moet houden. Zo is er de Pensioenwet, maar er is ook wetgeving op Europees niveau die in acht genomen moet worden. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandsche Bank (DNB) houden beiden toezicht op de pensioensector. Deze organisaties controleren of pensioenfondsen zich aan de regelgeving houden. Hierbij verzorgt DNB het financiële toezicht.
Een van de belangrijkste eisen aan pensioenfondsen is de dekkingsgraad. Hiermee wordt de verhouding tussen het eigen vermogen van het pensioenfonds en de uitkeringen waarin het moet voldoen, bedoeld. De vereiste dekkingsgraad hangt af van het risicoprofiel van de beleggingsportefeuille van het pensioenfonds. Belegt het fonds relatief risicomijdend, dan hoeft de dekkingsgraad lager te zijn dan wanneer het risicovol belegt.
Pensioenfondsen hebben recent veel kritiek gehad, omdat zij niet aan de vereiste dekkingsgraad voldeden. Hierdoor dreigden pensioenkortingen. In 2019 is er een nieuw pensioenakkoord bereikt, dat ervoor moet zorgen dat de pensioensector in de toekomst duurzamer wordt. Pensioenfondsen en de regelgeving eromheen moeten meegaan met de actuele financiële situatie. Dat probeert men met dit pensioenakkoord te bereiken, zodat we ook in de toekomst een redelijk pensioen kunnen genieten.
