Als beginnende belegger word je al snel overvallen door allerlei nieuwe informatie. Beleggers worden overspoeld met patronen, beleggingstermen en koerspatronen. Een veel gebruikte manier om beurskoersen in een grafiek te tonen, zijn candlesticks. In dit artikel leggen we uit wat een candlestick is en hoe je candlesticks patronen herkennen kunt.
Wat is een candlestick patroon?
Een candlestick laat de koers van een aandeel zien gedurende een bepaalde tijd. Meestal gaat dit per dag, maar dit kan ook per uur of zelfs minuut zijn (bij cryptomunten bijvoorbeeld). Zoals je ziet op de afbeelding kan een candlestick bullish (groen: de slotkoers is dan hoger dan de openingskoers) of bearish (rood: de slotkoers is dan lager dan de openingskoers) zijn.
Deze grafieken worden vaak door analisten gebruikt bij technische analyse.
Het groene of rode gedeelte wordt het lichaam genoemd en de dunne lijntjes die eronder en er bovenuit steken, worden de wicks of shadows genoemd. Een bullish candle kan naast groen ook wit of open worden afgebeeld. Een bearish candle kan daarentegen ook zwart of dicht worden afgebeeld.
Voorbeeld
Een voorbeeld ter verduidelijking: op maandagochtend opent de koers van aandeel A op € 5,00 (openingskoers). Tussendoor zakt dit aandeel naar € 4,80 (laagste koers) maar stijgt later weer naar € 6,00 (hoogste koers). Uiteindelijk sluit de koers op maandagmiddag op € 5,50 (slotkoers). De slotkoers is dus hoger dan de openingskoers.
Aandeel B start daarentegen op € 5,00 (openingskoers) en stijgt vervolgens naar € 5,20 (hoogste koers). Even later die dag zakt het aandeel naar € 4,30 (laagste koers) en uiteindelijk is de slotkoers van het aandeel € 4,60 (slotkoers). De slotkoers is lager dan de openingskoers.
Doordat je bij een candlestick patroon niet enkel de slotkoers maar ook de openingskoers, het hoogte- én het dieptepunt in kaart kunt brengen, is dit patroon erg populair bij actieve beleggers en technisch analisten. Je kunt namelijk veel sneller iets over de trend zeggen dan bij een normale grafiek, waaraan je alleen de slotkoers van een aandeel kunt aflezen.
De candlesticks zijn in de achttiende eeuw ontwikkeld door Munehisa Homma, een Japanse rijsthandelaar. Homma wilde in kaart brengen tegen welke prijs hij rijst het beste kon verhandelen, om zo de winst te optimaliseren. Hij vernoemde verschillende candlestick patronen naar militaire termen. Eén van de redenen Munehisa Homma zo succesvol was, was omdat hij de marktbewegingen aan het psychologische aspect van handelaren wist te koppelen.
Uiteindelijk heeft Charles Dow de theorie uitgewerkt zoals wij die nu kennen.
“ “Psychological aspect of the market is critical to trading success.”
- Munehisa Homma
Candlesticks lezen
Over het algemeen geldt dat de slotkoers van maandag, de openingskoers van dinsdag is. In de voorbeelden die later in dit artikel volgen, is dat het geval. Het kan echter voorkomen dat hier een gat tussen zit, dat komt omdat niet alle markten 24 uur per dag geopend zijn.
Als er tussentijds belangrijk nieuws naar buiten komt, dan kan de openingskoers hoger of juist lager uitvallen dan de slotkoers van de dag ervoor.
Hebben de candles een lang, groen lichaam? Dan betekent dit dat de markt die dag beweeglijk was met uiteindelijk een sterk gestegen koers. Lange, rode candles wijzen op een beweeglijke dag waarop de koers sterk is gedaald.
Bearish patroon
Wanneer je meerdere candles naast elkaar plaatst, kun je duidelijk in kaart brengen of de bearish of bullish beleggers de overhand hebben. Op onderstaande afbeelding is te zien dat de bearish beleggers hier aan het langste eind trekken: de trend verloopt neerwaarts.
Lange shadows, de lijntjes die boven en onder de candles uitsteken, wijzen op veel fluctuatie gedurende de dag. Heeft een rode candle dus een lange shadow aan de bovenkant, dan betekent dit dat bullish beleggers de koers proberen op te drijven, maar dat dit uiteindelijk niet lukt.
Bullish patroon
Op onderstaande afbeelding is te zien dat de bullish beleggers ‘de strijd’ winnen: de candles zijn groen en de trend verloopt opwaarts.
Een bullish trend hoeft zoals je ziet niet enkel uit groene candles te bestaan.
Welke verschillende candlesticks zijn er?
De candles kunnen talloze verschillende vormen aannemen, die elk iets anders betekenen. Hieronder bespreken we er een aantal en leggen we uit wat deze vorm voor het koersverloop kan betekenen.
Doji candlestick
Een doji is het makkelijkste te herkennen. De doji heeft een heel kort lichaam (de opening- en slotkoers zijn nagenoeg gelijk) en een shadow aan de boven- en onderkant. Dit betekent dat er door de dag heen een hoop fluctuatie is geweest, maar dat de koers uiteindelijk nauwelijks is veranderd. 
Er bestaan verschillende soorten doji candles. In de meeste gevallen betekent een doji een kentering van de koers. Hieronder staan verschillende doji’s afgebeeld.
Wanneer een gravestone doji te zien is, kan dat betekenen dat dit een top aan het einde van een stijging is. Deze doji kan ook laten zien dat de bodem bereikt is, waarna een stijging volgt. Over het algemeen geldt dat een langere shadow een negatiever signaal betekent.
De dragonfly doji laat zien dat de opening- en slotkoers gelijk zijn. Daarnaast is deze koers ook nog eens het hoogtepunt, wat betekent dat bearish beleggers (de verkopers) er tijdelijk in slaagden de koers naar beneden te brengen, maar dat de bullish beleggers, oftewel de kopers, uiteindelijk de overhand kregen.
Hammer en hanging man
Dan zijn er nog hammer candles of hanging man candles. Bij een hammer candle is de shadow minstens twee keer zo lang als het lichaam van de candle. Deze candles worden ook wel reversal candles genoemd, omdat zij een ommekeer in de koers kunnen aangeven.
In de afbeelding hieronder zie je een voorbeeld van een hanging man candle en een hammer candle.
De hammer candlestick komt voor aan het einde van een dalende trend en heeft een bullish karakter. De hanging man komt juist voor aan het einde van een stijgende trend en heeft een bearish karakter.
De lange shadows aan de uiteinden van de candles betekenen dat beleggers proberen de koers te wijzigen, maar dat dit uiteindelijk niet lukt.
Beide candles kunnen ook andersom voorkomen, met de shadow boven het lichaam. Dan worden de candles inverted hammer (een bullish patroon) of een shooting star (bearish patroon) genoemd.
Andere patronen
Verder zijn er nog candlesticks die spinning tops worden genoemd. Deze hebben een klein lichaam en de shadow kan kort of lang zijn. Een spinning top candle laat zien dat bullish en bearish beleggers in evenwicht zijn.
Daarnaast zijn er nog patronen die meerdere candles bevatten. Zo’n patroon kan twee candles bevatten, maar ook drie of nog meer.
Conclusie
Candlesticks kunnen je dus een hoop vertellen over het koersverloop van aandelen. Je kunt zo trends herkennen, om vervolgens aan de hand van de patronen van zo’n candlestick een strategie te kiezen. Het is een strategie die vooral geschikt is voor actieve beleggers en traders.
Candlestick patronen kunnen een goede indicatie geven voor technische analyse, maar bieden natuurlijk geen zekerheid over hoe de koers daadwerkelijk gaat bewegen.
