In dit artikel leggen we uit wat derivaten zijn, geven we enkele voorbeelden van derivaten en vertellen we wat de risico’s van derivaten zijn.
Definitie derivaten
Een derivaat is een beleggingsinstrument waarmee de belegger het recht of de plicht heeft om iets voor een bepaalde koers te kopen of verkopen. Een andere benaming voor derivaat is optie of afgeleid product: de waarde ervan is gebaseerd op een onderliggend product.
Voorbeelden van derivaten
Er zijn verschillende soorten derivaten. Hieronder staan enkele voorbeelden.
Futures
Een future is een afspraak of termijncontract tussen de koper en verkoper, waarbij de koper voor een vaste prijs, op een vastgesteld tijdstip een vastgestelde hoeveelheid van de onderliggende waarde moet kopen of verkopen.
Opties
Een optie geeft de koper het recht of de plicht om bepaalde effecten tegen een vastgestelde prijs op een vastgestelde datum te verkopen.
Swaps
Bij swaps ruilen partijen verschillende cashflows met elkaar. De waarde van een swap kan worden afgeleid van de wisselkoers, maar ook van bijvoorbeeld de rentestand.
CFD’s
CFD staat voor Contract For Difference. Het is een contract om het verschil in waarde van een product te verrekenen tussen koper en verkoper. CFD’s zijn vergelijkbaar met binaire opties en het kopen van CFD’s lijkt meer op gokken dan op beleggen.
Binaire opties
Een binaire optie is een beleggingsinstrument waarmee je kunt ‘gokken’ op een stijging of daling van de koers van een bepaalde belegging. Een binaire optie werkt volgens het principe ‘alles of niets’: is je voorspelling juist, dan maak je winst. Is je voorspelling niet juist, dan ben je je inleg kwijt.
Risico's van derivaten
Derivaten worden als speculatief en daardoor risicovol gezien. Door de hefboomwerking van derivaten kunnen de verliezen hoog oplopen. Aan de andere kant kan de winst daardoor ook groter uitpakken.
Een ander risico is Counterparty risk: dit kan worden opgelopen met een over-the-counter transactie. In het kort houdt dit in dat wanneer de partij waarmee belegd wordt failliet gaat, je je geld niet volledig ontvangt. Particuliere beleggers hebben echter weinig met dit risico te maken.
Daarnaast is het marktrisico een belangrijk risico van derivaten. De marktwaarde van derivaten is namelijk niet reëel, maar theoretisch. Wanneer deze te hoog wordt ingeschat, kan dit tot problemen leiden.
Derivatenfraude
Derivaten zijn de afgelopen jaren in het nieuws geweest vanwege fraude. Zo kwamen in het buitenland Jerome Kerviel (bij Société Générale in Frankrijk) en Nick Leeson (bij Barings Bank in Groot-Brittannië) in het nieuws, die hun werkgevers hebben opgezadeld met grote verliezen door welbewust te gokken met grote bedragen.
Ook in Nederland kwam er in 2012 een schandaal aan het licht. Woningcorporatie Vestia verloor ten minste 2 miljard toen de rente verkeerd werd voorspeld.
