Een beursgang of IPO (Initial Public Offering) is de beursintroductie van een bedrijf op de aandelenbeurs. Dit betekent dat vanaf het moment van de IPO beleggers aandelen van dit bedrijf kunnen kopen.
IPO betekenis en proces
Bij beleggen hoor je de term vaak voorbij komen, maar wat betekent IPO nu precies? Misschien heb je wel eens gehoord van een beursgang. De betekenis is dat een bedrijf haar aandelen (voor een deel) publiekelijk aanbiedt.
Particuliere beleggers zijn vanaf een IPO bereid om aandelen van dit bedrijf te kopen.
Je kunt niet zomaar een IPO starten als bedrijf. Daar gaat een heel proces aan vooraf:
Een IPO begint altijd met underwriting. Underwriting is het proces waarbij een investeringsbank (de underwriter) optreedt als bemiddelaar tussen de onderneming en het publiek om de onderneming te helpen met haar eerste aandelen te verkopen. Voorbeelden van Underwriters zijn: Goldman Sachs, Credit Suisse en Morgan Stanley.
Er zijn verschillende factoren waar een underwriter naar kijkt:
- Hoeveel geld er opgehaald zal worden
- Het type uit te geven effecten
Er kan hierbij een vaste verbintenis zijn tussen de underwriter en de onderneming. Deze staat in de underwriting-overeenkomst.
Het kan zijn dat de underwriter garandeert dat een bepaald bedrag wordt opgehaald door het hele aanbod te kopen en dit vervolgens door te verkopen aan het publiek. Deze underwriter zal ook de beurs kiezen waar de aandelen worden uitgegeven en later verhandeld kunnen worden.
Waarom willen bedrijven naar de beurs?
Er zijn meerdere redenen waarom bedrijven naar de beurs zouden gaan.
Een belangrijke reden is dat ondernemingen op zoek zijn naar kapitaal om bijvoorbeeld schulden te betalen, uitbreiding van het bedrijf of activa opnemen.
Een andere reden waarom bedrijven naar de beurs gaan, is reputatie. Vertrouwen kweken bij het publiek is heel belangrijk als bedrijf.
Je moet als bedrijf aan veel eisen voldoen voordat je de beurs op mag. Er worden namelijk veel financiële resultaten publiekelijk gedeeld. Dit kan voor veel mensen vertrouwelijk aanvoelen.
Ook kan een IPO ervoor zorgen dat een bedrijf in één klap veel aandacht en publiciteit krijgt. En als veel mensen meegaan met een hype, zal de prijs ook omhoog gaan.
Nadelen IPO
Een IPO heeft zoals hierboven verteld veel voordelen, maar ook zeker nadelen. Hieronder bespreken we een aantal nadelen:
- Er wordt veel inside informatie gedeeld: je bent verplicht als bedrijf om financiële gegevens bekend te maken als je deelneemt aan de beurs. Dit zijn gegevens zoals belastingen, winsten, toekomstverwachtingen en meer. Dit kan zoals eerder verteld vertrouwelijk aanvoelen voor de consument. Bedrijven moeten hierbij echter wel voldoen aan bepaalde periodieke financiële verslaglegging, wat veel tijd en kosten met zich meedraagt.
- Kosten: een IPO kan veel geld opleveren, maar de voorbereidingen ervan zijn niet goedkoop. Zo moet je de underwriter betalen, wat al tussen de 4 en 7% van de bruto-opbrengst van de gehele beursgang is. En daarbij moet je nog verschillende mensen inhuren om een beursgang te laten slagen. Als een IPO niet succesvol is, zullen al deze kosten verloren gaan en loopt je bedrijf gevaar.
IPO alternatieven
Je kunt naast een beursgang ook nog op andere manieren de publieke markt betreden. Hieronder bespreken we de alternatieven: directe notering en omgekeerde overname
Directe notering
Dit is een beursgang waarbij geen nieuwe aandelen worden vrijgegeven voor de markt, maar bestaande aandelen verkocht kunnen worden aan het publiek. Hierbij is geen underwriter nodig, wat kosten bespaart.
Omgekeerde overname
Het houdt in dat er een fusie ontstaat tussen twee ondernemingen om aandelen te kunnen aanbieden aan het publiek. Een omgekeerde overname vindt plaats bij een overname van een beursgenoteerd bedrijf.
Private en publieke ondernemingen
Je hebt twee soorten ondernemingen, private en publieke ondernemingen.
Bij private ondernemingen kun je als particuliere belegger de aandelen meestal niet kopen, deze zijn meestal in handen van een kleine groep, denk hierbij aan oprichters en familieleden. Meestal zijn dit wat kleinere bedrijven.
Bij publieke ondernemingen kun je wel aandelen kopen. Wel moeten deze ondernemingen voldoen aan strenge regels. Ieder kwartaal moeten deze ondernemingen hun financiële resultaten openbaar maken voor publiek. En er moet altijd een “board of directors” zijn.
“Boards of directors” ook wel de Raad van Bestuur, heeft de hoogste leiding van een publieke onderneming. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor het beleid.
Saudi Aramco IPO
De grootste IPO in de geschiedenis is de Saudi Aramco IPO. Bij debuut was het bedrijf bijna 1900 miljoen dollar waard. Saudi Aramco is een Saudische staatsoliebedrijf. Op 4 december 2019 waren de IPO aandelen van Saudi aramco beschikbaar voor verkoop.
Voor een prijs van 8,53 dollar per aandeel werden deze verkocht. Na een aantal minuten stond het bedrag van dit aandeel al 10 procent hoger. Op het moment heeft dit bedrijf een waarde van 7744 miljard dollar.
Hieronder een overzicht van het aandeel op de beurs:
Bron: Google Financiën
Wat te doen als belegger bij een IPO?
Een IPO kan zorgen voor veel media aandacht. Veel mensen zullen meeliften op deze hype, maar het is belangrijk om eerst te kijken naar de financiële gezondheid van het desbetreffende bedrijf.
Wees altijd voorzichtig als investeerder. Het is namelijk mogelijk om als bedrijf een IPO aan te kondigen zonder enige euro winst te hebben gemaakt. Ze kunnen jou blij maken met hun omzetgroei en mooie toekomstdoelen. Maar dat betekent niet gelijk dat zij ook uiteindelijk winst gaan maken.
Een goede manier om te checken of de financiële gezondheid van een bedrijf oké is, is het kijken naar de prospectus van een bedrijf. Ieder bedrijf is verplicht dit uit te geven wanneer zij deelnemen aan de beurs. Hierin staan verschillende data over risico’s, financiële zaken, toekomstverwachtingen en meer.
Aan beleggen zitten altijd risico's verbonden, ook wanneer je belegt tijdens een beursgang. Een bedrijf kan na een beursgang in een korte periode grote sprongen maken, maar het kan ook geen succes blijken.
