Wat is inkomstenbelasting en hoe zit het in elkaar?

Wat is de inkomstenbelasting?

Inkomstenbelasting is de belasting die een persoon betaalt over zijn inkomen. De belasting wordt betaald aan de Nederlandse overheid en verzameld door de Belastingdienst.

De inkomstenbelasting is verdeeld over drie boxen waarin verschillende vormen van inkomen worden belast. Het totale bedrag aan inkomstenbelasting is afhankelijk van hoeveel iemand verdient. We zullen hieronder meer vertellen over de belastingboxen en de tarieven die gelden voor de inkomstenbelasting in 2020.

Box 1: Inkomen uit werk en woning

In box 1 wordt inkomen uit werk en woning belast. In deze box worden verschillende belastingschijven gebruikt. De tarieven voor deze schijven worden jaarlijks opnieuw bepaald. In 2020 zien de belastingtarieven in box 1 er als volgt uit:

Voorbeeld

We geven een voorbeeld hoe je de inkomstenbelasting kunt berekenen in box 1. 

Stel je voor, dat iemand in 2020 €134.750 verdient uit werk en woning. Dit bedrag wordt dan als volgt belast.

Schijf 1: €68.508 * 0,3735 = €25.587,74

Schijf 2: (€134.750 - €68.508) * 0,4950 = €32.789,79

€25.587,74 + €32.789,79 = €58.377,53

In dit geval moet in 2020 €58.377,53 aan belasting in box 1 worden betaald. 

AOW

Personen die de AOW leeftijd hebben bereikt, betalen een lager belastingtarief. Dit komt omdat zij geen AOW premie meer hoeven te betalen. Mensen boven de AOW leeftijd betalen over de eerste €34.712 maar 19,45% belasting. Over alles wat boven dit bedrag wordt verdiend, wordt het normale belastingpercentage geheven.

Voor mensen die voor 1 januari 1946 geboren geboren zijn, geldt weer een ander tarief. Zij hoeven over de eerste €35.375 maar 19,45% belasting te betalen. Dit verschil heeft te maken met de houdbaarheidsbijdrage. Dit is een extra heffing die ervoor moet zorgen dat de AOW betaalbaar blijft.

Woning

Naast inkomsten uit werk, worden ook de inkomsten uit de eigen woning in box 1 belast. Inkomsten uit de eigen woning worden eigenwoningforfait genoemd. Dit komt neer op 0,75% van de WOZ-waarde van je eigen woning. Wanneer de woning een WOZ-waarde heeft van boven de €1.050.000, is het tarief 2,35%.
Wanneer je een hypotheek hebt afgesloten voor het financieren van je eigen woning, mag je de rente aftrekken van de belasting. 

Box 2: Inkomen uit aanmerkelijk belang

In box 2 wordt inkomen uit aanmerkelijk belang belast. Iemand heeft een aanmerkelijk belang wanneer hij meer dan 5% aandelen bezit van een bv of nv. In 2020 is het belastingtarief over het belastbaar inkomen in box 2 26,25%.  

Box 3: Inkomen uit sparen en beleggen

In box 3 wordt inkomen uit sparen en beleggen belast. Dat noemen we ook wel de vermogensbelasting. De waarde van je vermogen wordt bepaald door bezittingen te verminderen met je schulden. Dit wordt ook wel de grondslag sparen en beleggen genoemd. 

Het heffingsvrij vermogen is een bedrag dat is vrijgesteld van belasting. In 2020 bedraagt het heffingsvrij vermogen in box 3 €30.846. Wanneer iemand een partner heeft is dit €61.692. 

Je betaalt pas belasting in box 3 als je vermogen hoger is dan het heffingsvrij vermogen. Vervolgens wordt je vermogen belast aan de hand van een fictief rendement. Over het totale fictieve rendement, betaal je 30% belasting. 

De Belastingdienst gaat ervan uit dat je een deel van je vermogen spaart en een deel belegt. Daarom wordt per schijf uitgegaan van 0,07% fictief rendement over een deel van je vermogen en 5,28% over het andere deel. De verschillende schijven van de inkomstenbelasting in box 3 zien er als volgt uit: 

Voorbeeld

We geven een voorbeeld om te laten zien hoe de belasting in box 3 wordt berekend. Stel je voor dat iemand €120.000 vermogen bezit. Hiervan trekken we eerst het heffingsvrije vermogen af. 

Grondslag sparen en beleggen: €120.000 - €30.846 = €89.154

Hierover berekenen we eerst het fictieve rendement in schijf 1:

€72.798 * 0,67 * 0,0007 = €34,14
€72.798 * 0,33 * 0,0528 = €1.268, 43
€34,14 + €1.268, 43 = €1302,57

Vervolgens berekenen we het fictieve rendement in schijf 2:

€89.154 - €72.798 = €16.356
€16.356 * 0,21 * 0,0007 = €2,40
€16.356 * 0,79 * 0,0528 = €682,24
€2,40 + €682,24 = €684,64

In totaal is het fictieve rendement dus €1302,57 + €684,64 = €1987,21.

Hierover betaal je 30% inkomstenbelasting. De inkomstenbelasting komt in dit geval op:

€1987,21 * 0,30 = €596,16

Uitgebreide informatie over wanneer je vermogensbelasting moet betalen kun je lezen in dit blog.

Overzicht van heffingskortingen

In sommige gevallen kun je een korting krijgen op de belastingen. Dit noemen we heffingskortingen. Deze zijn in het leven geroepen om bepaalde groepen in de samenleving te helpen. Hieronder ziet u een overzicht van heffingskortingen.

• Algemene heffingskorting Iedere belastingplichtige kan aanspraak maken op deze heffingskorting.
• Arbeidskorting Hierop kan ook iedere belastingplichtige aanspraak maken.
• Inkomensafhankelijke combinatiekorting
• Jonggehandicaptenkorting Hierop maakt iemand aanspraak wanneer hij recht heeft op een Wajonguitkering.
• Korting voor groene beleggingen Hierop kunnen beleggers aanspraak maken wanneer zij groen beleggen.
• Ouderenkorting Deze korting kan aanspraak op worden gemaakt door AOW-gerechtigden.

Voor ondernemers bestaan er nog extra heffingskortingen. Dit heet de ondernemersaftrek.  Hieronder zie je welke kortingen onder de ondernemersaftrek vallen.

• Zelfstandigenaftrek
• Startersaftrek
• Meewerkaftrek
• Stakingsaftrek
• Aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk
• Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
• MKB-winstvrijstelling

Actuele informatie over de juiste belastingtarieven zijn te vinden op de website van de Belastingdienst.

De aangifte inkomstenbelasting

Eens per jaar dient een belastingplichtige de aangifte inkomstenbelasting te doen over het voorgaande  jaar. In 2020 doe je dus aangifte over 2019. 

Ieder jaar kun je vanaf maart de aangifte over het vorige jaar doen. Dit kun je zelf doen via de website van de Belastingdienst. Ook kun je de belastingaangifte laten doen door een fiscaal specialist. 

De Belastingdienst stelt je te betalen inkomstenbelasting vast aan de hand van de informatie die de organisatie reeds van je weet. Je hoeft dit alleen nog te controleren en eventueel aan te vullen wanneer je belastingaangifte doet. Vul je de aangifte te laat in of helemaal niet? Dan krijg je een boete.